słownictwo

20 słówek po włosku, których nauczysz się robiąc zakupy w Polsce

30 sierpnia 2022 /

„Bo włoskiego nie jest tak łatwo się nauczyć, jak angielskiego. Angielski jest wszędzie, a włoski…”

Nie zliczę, ile razy pracując jako nauczyciel włoskiego, usłyszałam powyższe zdanie.

Oczywiście, nie da się ukryć, że wśród wszystkich języków obcych, których możesz się nauczyć, angielski jest na pierwszym miejscu. Jednakże wcale nie jest tak trudno znaleźć wokół nas coś napisanego po włosku 🙂

Pierwszym skojarzeniem z włoskim moich uczniów są zazwyczaj pizza i makarony: Margherita, Quattro Formaggi, lasagne alla bolognese, spaghetti alla carbonara… Można wymieniać bardzo długo.

Jest też kawa*: cappuccino, latte macchiato, espresso…

*dla porządku muszę podkreślić, że dla Włocha kawa to tylko i wyłącznie espresso. Cappuccino już kawą nie jest.

A także włoskie lody: nocciola, pistacchio, stracciatella…

Menu w restauracji czy kawiarni to ewidentne skojarzenia. Ja lubię natomiast szukać włoskiego także w miejscach mniej oczywistych: w sklepach spożywczych, drogeriach czy sklepach z ubraniami. I z moich obserwacji wynika, że, jeśli dobrze się przyjrzysz, to znajdziesz w naszych sklepach bardzo dużo włoskich produktów. A zatem zakupy mogą być świetną możliwością do podszkolenia swojego włoskiego albo punktem wyjścia do refleksji nad różnymi językowymi fenomenami :D. Tak czy siak, trzeba je zrobić, na naukę języka zawsze jest za mało czasu, więc czemu nie połączyć przyjemnego z pożytecznym?

Zobacz, ile włoskiego ja znalazłam na sklepowych półkach. 🙂

Wszystkie zdjęcia zrobiłam w sklepach w Katowicach.

Drogeria

1. Pronto, czyli gotowy!

Zacznę od produktu, który ma włoską nazwę, chociaż nie jest produkcji włoskiej: Pronto. Środek do czyszczenia różnych powierzchni.

Samo słowo pronto oznacza po włosku gotowy.

2. Presto

Ściereczki do sprzątania presto, jak informuje opakowanie: „szybko” usuwają brud.

Presto oznacza szybko (albo wcześnie).

3. Bambino

Marka produktów dla dzieci.

Bambino, czyli dziecko 🙂

4. Coccolino

Coccolino – płyn do płukania tkanin. W tym przypadku można już pobawić się trochę w skojarzenia.

Czasownik coccolare oznacza tulić, przytulać, pieścić, np. coccolare un cane (głaskać/tulić psa), ale nie ma przeszkód, żeby użyć go w odniesieniu do osoby – coccolare un uomo / una donna.

Można więc powiedzieć, że jest to płyn, dzięki któremu Twoje ubrania będą Cię otulać i pieścić.

5. Felce azzurra  

Felce azzurra to bardzo znana marka produktów do pielęgnacji i sprzątania. W naszych sklepach ma często włoskie etykiety, więc można się z nich dużo nauczyć. Z obrazka łatwo wywnioskować, że felce to paproć, a azzurro to błękitny/niebieski.

Inne ciekawe słówka:

  • Ammorbidente – zmiękczacz (morbido – miękki)
  • Giglio – lilia
  • Muschio – piżmo
  • Lavaggio – pranie (lavare – myć, prać, la lavatrice – pralka)
  • Profuma 10 volte più a lungo – pachnie 10 razy dłużej

Vetri – szyby (il vetro – szkło)

Detergente multiuso – środek wielofunkcyjny   / uniwersalny  

  • Anticalcare – zapobiega osadzaniu się kamienia (il calcare – kamień, ale taki kamień w łazience, zwykły kamień to la pietra)
  • Rimuove il calcare – usuwa kamień (muovere – ruszać, poruszać)
  • Massima brillantezza – maksymalny połysk
  • Sgrassatore – odtłuszczacz (il grasso – tłuszcz)
  • Sgrassa a fondo – odtłuszcza do głębi
  • Risciaquo facile – łatwe spłukiwanie (l’acqua – woda, risciaquare – spłukiwać)

6. Sgrassatore

Coraz bardziej popularna marka w Polsce – Meglio, czyli lepiej.

Już na etykiecie możemy zaobserwować 2 ważne rzeczy:

Lo sgrassatore

  1. Rodzajnik LO, który stawiamy przed wyrazami zaczynającymi się od liter takich jak: x, y, z, i, pn, ps, gn, s+spółgłoska (np. lo studente, lo svizzero i właśnie LO sgrassatore)
  2. Wyraz SGRASSATORE pochodzi od SGRASSARE, czyli pozbawiać tłuszczu (il grasso – tłuszcz). Bardzo często dodanie litery „S” do czasownika tworzy jego przeciwieństwo (coprire/scoprire – przykrywać/odkrywać, consigliare/sconsigliare – doradzać/odradzać) 

7. Salviettine

Salviettine igienizzanti multisuperfici – chusteczki czyszczące do wielu powierzchni

Zwykła chusteczka to il fazzoletto, la salviettina to zazwyczaj nawilżana chusteczka (il tovagliolo – serwetka)

le salviettine struccanti – chusteczki nawilżane do zmywania makijażu

(il trucco – makijaż, truccarsi – malować się, struccarsi – pozbywać się makijażu, zmywać makijaż).

Inne ciekawe wyrażenia:

  • Rimuovono germi e batteri – usuwają zarazki i bakterie
  • Senza risciacquo – bez spłukiwania
  • Sapone e profumo – mydło i zapach

8. Kleenex

Kleenex to popularna marka chusteczek higienicznych we Włoszech. Ich nazwa jest często używana jako synonim do fazzoletti. Jest to przykład nazwy handlowej (marchionimo). Tak samo jak np. scottex – marka ręczników papierowych.

W języku polskim też zdarza się nam stosować nazwę marki, np. adidasy na określenie butów sportowych.

Dział spożywczy

9. Caffè

Taka lista nie może oczywiście obyć się bez kawy.

Risveglio classico – klasyczna pobudka (svegliarsi – budzić się)

10. Polpa

Polpa di pomodoro con erbe aromatiche – pomidory w kawałkach z aromatycznymi ziołami (l’erba – trawa, zioło)

11. Sughi

Arrabbiata – arrabbiato znaczy zdenerwowany, więc il sugo all’arrabbiata  – zdenerwowany sos – to sos na ostro

12. Cioccolato

Cioccolato extra fondente – mocno gorzka czekolada. Ciekawostka – fondere – znaczy rozpuszczać, topić, ale gorzki to po włosku amaro. Nazwa cioccolato fondente pochodzi od Rudolpha Lindta, który jako pierwszy stworzył czekoladę, która rozpuszczała się w ustach. I była to właśnie gorzka czekolada. Wcześniejsze czekolady trzeba było gryźć.

  • Cioccolato con fave di cacao – czekolada z ziarnami kakao (le fave – bób, fasola)
  • Cioccolato con zenzero – czekolada z imbirem

13. Prosciutto

Prosciutto di Parma DOP

DOP – Denominazione di Origine Protetta – certyfikat jakości potwierdzający produkcję zgodnie z recepturą (origine protetta – dosłownie – chronione pochodzenie)

14. Biscotti di mandorla

Biscotti di mandorla al pistacchio – ciasteczka migdałowe z kremem pistacjowym

Biscotti di mandorla all’arancia – ciasteczka migdałowe z kremem pomarańczowym

Warto tutaj zwrócić uwagę na akcent w wyrazie mandorla – pada na 3 sylabę od końca – MANdorla. Z kolei przyimek ściągnięty a mówi tutaj o tym, czym ciastka są wypełnione (podobnie jak w przypadku il cornetto alla marmellata).

15. Pane

Włochy to królestwo glutenu, więc nic dziwnego, że posiadają również bogatą ofertę produktów dla osób z nietolerancją na to białko.

  • Farina multiuso per preparazioni dolce e salate – uniwersalna mąka do wypieków słodkich i słonych (la preparazione – przygotowanie, preparare – przygotowywać)
  • Senza glutine – bez glutenu
  • Senza lattosio – bez laktozy
  • Mix per pasta frolla ideale per crostate e biscotti – mieszanka na ciasto kruche, idealna na crostaty i ciastka
  • Mix per pasta fresca ideale per pasta all’uovo, pasta ripiena e gnocchi – mieszanka na świeży makaron, idealna na makaron jajeczny, makaron nadziewany i gnocchi
  • Mix per pane ideale per pane e focacce – mieszanka na chleb, idealna do chlebów i focacci

Amore a primo impasto – ciekawa gra słow – amore a prima vista  – miłość od pierwszego wejrzenia, amore a primo impasto – miłość od pierwszego ciasta 😀

Przy okazji warto się zastanowić nad tłumaczeniem słowa ciasto na język włoski. Mamy kilka możliwości:

  1. la torta (np. torta alle mele) – upieczone ciasto, tort
  2. l’impasto – ciasto do wyrobienia, przed upieczeniem
  3. la pasta – dosłownie wyrób cukierniczy
    • Stąd la pasticceria – cukiernia
    • ALE: la pasta frolla – kruche ciasto

16. Patatine

Patatina – ziemniaczek, frytka, chips

Gusto oliva nera e erbe provenzali – smak czarnej oliwy i ziół prowansalskich

Snack con farina di riso e mais – przekąska z mąki ryżowej i kukurydzianej

Formaggio gusto affumicato – smak sera wędzonego (il fumo – dym)

17. Patatine e succo

Gustose patatine e tanta buona frutta – smaczne chipsy i dużo dobrych owoców

Przy okazji warto zwrócić uwagę na wyraz frutta – owoce, mimo że po polsku są w liczbie mnogiej, to mamy buona frutta – w liczbie pojedynczej

Il frutto – ALE la frutta

Żeby to zapamiętać, dobrze jest się nauczyć całego wyrażenia – tanta buona frutta

Regularna liczba mnoga I FRUTTI występuje w znaczeniu przenośnym/metaforycznym, np. i frutti di mare, i frutti di lavoro

Frullato gusto pesca, 100% frutta, fonte di vitamina C – sok o smaku brzoskwiniowym, źródło witaminy C

Jak przetłumaczyć sok:

  1. Il succo – zwykły sok
  2. La spremuta – sok ze świeżo wyciśniętych owoców
  3. Il frullato – sok ze zmiksowanych/ zblendowanych owoców

18. Dolci

Rollino cacao con golosa crema al cacao – ciasteczko z przepysznym kremem kakaowym

Goloso – łakomy, przepyszny

Rollino – dosłownie rolka, zwój

Senza additivi conservanti, additivi coloranti – bez dodatkowych konserwantów, barwników

Trancetto cacao con crema al cacao – ciasteczko kakaowe, z kremem kakaowym

Il trancio to dosłownie kawałek, we Włoszech często można kupić pizza al trancio, czyli kawałek pizzy

Podsumowanie

Robiąc zakupy i przyglądając się uważnie półkom sklepowym, można znaleźć bardzo dużo włoskich produktów.

Spróbuj teraz przetłumaczyć poniższe słowa 😉

  1. Gotowy
  2. Paproć
  3. Błękitny
  4. Szybko
  5. Odtłuszczacz
  6. Tulić, przytulać, pieścić
  7. Owoce
  8. Sok
  9. Sos na ostro
  10. Chipsy
  11. Migdały
  12. Gorzka czekolada
  13. Zioła
  14. Pobudka
  15. Chleb
  16. Chusteczki nawilżane 
  17. Kawałek
  18. Dziecko
  19. Pistacja
  20. Szyba

Jeśli chcesz wiedzieć, jak uczyć się w sposób przyjemny dla Twojego mózgu, kliknij tutaj.,

pane